پرسەو سەرەخۆشی بە بۆنەی کۆچی دووایی مامۆستا عوسمان تابان کەسایەتی ئایینی نیشتیمانپەروەری دەڤەری تەرگەوەڕی ورمێ
موت عالم موت علم
کۆچی مامۆستایەکی ئایینی و نیشتیمانپەروەر لە دەڤەری تەرگەوەڕی ورمێ..
ڕۆژی هەینی ڕێکەوتی ١٥ی پوشپەڕی ١٤٠٣ی هەتاوی حاجی مامۆستا مەلا عوسمان تابان پێشنوێژ و وتارخوێنی مزگەوتی شیبان بە هۆی پیری و نەحۆشی کۆچی دووایی کرد و لە ناو ئاپۆڕای جەماوەر تەسلیم بە خاکی پاکی نیشتیمان کرا..
یەکیەتییەکەمان کۆچی مامۆستای نیشتیمانپەروەر و دڵسۆزی گەل و ئایین بە خەسارێکی گەورە دەزانێت و سەرەخۆشی دەکات لە ماڵباتی خودا لێخۆشبوو و هەموو توێژی ئایینی و خەڵکی شیبان و ناوچەکە بە گشتی..
لە خودای دلۆڤان ئەپاڕێینەوە بە بەهەشتی بەرین شادی بکات و سەبووری ببەخشێ بە بنەماڵەی خودالێخۆشبوو.
کورتەیەک لە ژیان نامەی مامۆستا عوسمان تابان..ــــــــــــــــــــ
مامۆستا عوسمان تابان کوڕی خورشید لە ساڵی ١٣١٣ی کۆچی. لە گوندی شێمێلکان سەر بە شاری ورمێ چاوی بەڕووی جیهاندا کردەوە. دوای ئەوەی چەند ساڵێک لەم گوندە نیشتەجێن، بەهۆی هەندێک کێشەوە لەگەڵ خێزانەکەیان ڕوویان لە گوندی گوجار لەتەگەوەڕ کرد.
لە ساڵی ١٣٢٠ لەگەڵ بنەماڵەکەی لە گوندی گوجارەوە ڕوویان لە گوندی سیڤانا ( ئێستا) کردووە و لە تەمەنی حەوت ساڵیدا بە هاندان و ڕازیکردنی باوکی بەڕێزیان، چوونە ژووری مامۆستا مەلا محمد تاهیر ئەنساری ئیمام لە جومعە و جەماعەتی سیلڤانا، و سەرەتا بۆ ئەوان سەرقاڵی خوێندنەوە و فێربوونی قورئانی پیرۆزن لەو کاتەدا چونکە قوتابخانەکان زۆر سنووردار بوون و خوێندکاران یان دەبوو بچنە ناوچە ناوەندییەکان بۆ بەردەوامبوون لە خوێندن، یان چوونەتە... ژوورەکان بۆ بەدەستهێنانی زانیاری لەنێو خوێندکاران و بەزۆری دوای فێربوونی A و B. و خوێندنەوەی قورئان، کتێبەکانی وەک بۆستان و گۆڵستانی سەعدیش وەک کتێبی خوێندن دەخوێندرانەوە.
به هه مان شێوه له هه مان کاتی فێربوونی قورئانی پیرۆز، له گوندی سیلڤانا، به ئاماده بوونی پرۆفیسۆر خوسره و شاهی، مامۆستا عوسمان وانه ی فارسیشی خوێند و ورده ورده گەشه و سەڕفرازی به ده ست هێنا.
ئەو پراکتیزەی کە لە نێو زانایانی ئەو سەردەمەدا باو بوو، ئەوە بوو کە لە گوندێکەوە بۆ گوندێکی تر دەگوێزنەوە بۆ ئەوەی فەزڵی بوونی زانابەرزەکان بەدەست بهێنن، بۆ ئەوەی بتوانن سوود لە ئامادەبوونی هەر یەکێک لە مامۆستا بەرزەکان وەربگرن، چونکە هەر مامۆستایەک بەزۆری تایبەتمەندە لە زانست و کتێبێک، وەک هەر گوڵێک کە بۆن دەکات تایبەتمەندی خۆی هەیە، هەر بۆیە مامۆستا عوسمان ئیستسنای ئەم یاسایە نەبووە، و بۆ ئەوەی بەردەوام بێت لە خوێندنەکەی بە ئامادەبوونی مامۆستایان وەک: _ . کتێبی گۆلستان سەعدی و فەتح القریب ، کە لەلایەن مامۆستای کۆچکردوو مەلا قاسم ئەنساریەوە خزمەت دەکرێت.
_سەرەتای کتێبەکانی ڕێزمان و ڕستەسازی، لەوانەش لێکدانەوەی زەنجانی و فاکتەری جورجانی، لە مزگەوتی نالوس شنۆیە، بە ڕێنمایی مەلا قاسم تەواو کرد.
کتێبی تەسریفی مەلا عەلی لە مامۆستای کۆچکردوو مەلا سەعید ئەلگادی فێربوون.
_ بە ئامادەبوونی زانای ئەو سەردەمە، مامۆستای خوالێخۆشبوو مەلا صالح هەکاری، کتێبی وەزع و ئیستعارە تەواو کرد.
_ جارێکی تر گەڕانەوە بۆ گوندی گاسیان و کتێبی جامی، سیوتی، گلێنبۆی لەسەر ئەخلاق و زانستی لۆژیک لەگەڵ مەلا سەعیدی نەمر خوێندەوە.
_ دوای ئەوە بەشێک لە کتێبی شەهر شەمسیە لە زانستی لۆژیک بۆ مامۆستای خوالێخۆشبوو مەلا سەید عەبدولڕەحمان ئەساری لە گوندی بێراسب، سەر بە قەزای مەرگوڕ خوێندەوە و کۆتا بەشیان لە شارەکە تەواو کرد لە شنۆیە بۆ مامۆستای خوالێخۆشبوو مەلا محەمەد ئەعزەمی.
_ وەسفی العقید و پوختەی ماناکانیان لەگەڵ مامۆستا و مامۆستای زانا غازی خزری لە گوندی کانی سێپی سەر بە دەشتبیل تەواو کرد.
_ لە گوندی گاسیان سەر بە مەرگەوەڕ لە مامۆستای بیرمەندی خوالێخۆشبوو مەلا محەممەد بارزانی کتێبی درێژی ڕیتۆریکیان تەواو کرد.
کتێبەکانی گلێنبۆی بورهان، الجواما، ڕوونکردنەوە و پاڵاوتنیان لە ژێر دەستی مامۆستای بیرمەند مەلا محەمەد حەفید والزی تەواو کرد.
مامۆستای ڕێزدار عوسمان تابان کەسایەتیەکی زۆر گەشاوە و یەکێکە لە زانایانی بەڕێز و ناسراوی شاری ورمێ، لەگەڵ مامۆستایانی وەک: مامۆستا مەلا ساڵح شەمزینی، مامۆستای بەناوبانگ مەلا سەعدوڵڵا عوسمانی، مامۆستا سەعدوڵڵا شکاک، مامۆستای نەمر عەبدولقادر بەیزاوی و... چەندین زانای بەناوبانگی تریش ڕۆژانی خوێندکاری لەگەڵ ئەو ئازیزانە بەسەر بردووە و کاتێک باسی ئەم ڕۆژانە دەکەن، جیهانێک یادەوەری لە مێشکیاندایە و بە وتەی ئەو هەریەکێک لەم ئازیزانە و هاوڕێ دێرینەکانی ناوازە بوون لە زانستە جیاوازەکاندا.
مامۆستا عوسمان دواجار دوای چەندین ساڵ لە سەفەرکردن بۆ گەڕان بەدوای زانست و زانستدا، لە ساڵی ١٣٣٩ بە ئامادەبوونی مامۆستا مەلا محەممەد حەفید والزی، یەکێک لە زانایانی باڵای ئەو سەردەمە، لە دیزج مێرگور (دزا شێخی) پێکەوە لەگەڵ مامۆستای کۆچکردوو مەلا عەبدولقادر بەیزەوی، مۆڵەتی فەتوای وەرگرت و دوای ئەوەی بۆ ماوەیەکی کورت گەڕانەوە ماڵی باوکیان.
لە ساڵی ١٣٤٠ی کۆچیدا لە گوندی شیبان سەر بە قەزای تێرگۆری ورمێ دەستیان بە چالاکیی ئیمامی هەینی و جەماعەتی ئەو گوندەدا گرت و تا سەرەتای شۆڕشی ١٩٥٧ لە هەمان گونددا مانەوە.
دوای شۆڕش مامۆستا عوسمان تابان بۆ ماوەی چوار ساڵ ڕووی لە گوندی جهاراباد لە دەڤەری مەرگەوەر کرد و لەو گوندەدا نیشتەجێ بوو و بەرپرسیارێتی ئیمامی هەینی و جەماعەتی ئەو گوندەی گرتە ئەستۆ.
ئەوەی لە سەر ماموستا عوسمان ڕوویدا، ئەوەی هەمیشە لە لایەن خوێندکار و هاوپۆلەکانییەوە پشتڕاستکراوەتەوە سەبارەت بە کارەکتەر و ئاستی ئەکادیمی ئەم مامۆستایە، لێهاتوویی و شارەزایی لە زانستە جۆراوجۆرەکاندا، لەوانەش ڕستەسازی، لۆژیک، ڕیتۆریک، و فیقه و لێکدانەوە.
وە لەم ماوەیەدا توانیان زانای گەورە ڕابهێنن و بیخەنە بەردەم کۆمەڵگای سوننە بەتایبەت لە کوردستان.
بەشێک لە خوێندکارە بەڕێزەکانی عوسمان تابان:
_ مامۆستای خوێندەوار مەلا ئادەم ڕوحانی، ئیمامی هەینی و جەماعەتی گوندی یۆهانی
مامۆستای ڕێزدار مەلا عەبدولعەزیز کولکی، ئیمامی هەینی و جەماعەتی گوندی گۆنباد
_ مامۆستای خۆشەویست مەلا عبدوڕەحمان شیبانی ئیمامی هەینی و جەماعەتی پێشووی گوندی کورانە تێرگۆر
_ پرۆفیسۆر فەرزانە مامۆستا مەلا صالح هاشم عەبادی ئیمامی جومعە و جەماعەتی شاری پیرانشار
مامۆستای بەڕێز سەعید بابا سەفاری ئیمامی هەینی و جەماعەتی مزگەوتی نور لە شاری ورمێ
_ مامۆستای خۆشەویست مەلا احمد پاپا ئیمامی جومعە و جەماعەتی قەسریک سۆمای و دەیان خوێندکار و زانای تری بەڕێز کە ناویان لەم بابەتەدا نەهاتووە.
دوای چوار ساڵ خزمەتی ڕاستگۆیانە لە گوندی ژار ئاباد، دەگەڕێنەوە گوندی شیبان و لە کاتێکدا لەو گوندەدا مامەڵە لەگەڵ کاروباری ئایینی و دونیای خەڵکی ئەو گوند و دەڤەرە دەکەن، دەیان خوێندکار، هەریەکەیان لە... کە لە ئێستادا خزمەت بە خەڵکی ئازیزی ناوچە جیاجیاکان دەکەن ، ساڵانێکی زۆر لەو بوارەدا پەروەردە و فێرکردن و گیانیان بەخت کرد بۆ پڕوپاگەندە و فێرکردن.
مامۆستای بەڕێز، دنیایەک ئەزموون و تەمەنێک لە هەوڵ و ڕۆحانیەت و دڵسۆزییان بەسەر بردووە، هەرچەندە لە جێگەی نەخۆشیدا زۆر تووشی کێشە بوون بۆ ئامادەکردنی ئەم پوختەی ژیاننامەیە، بەڵام بە دڵنیاییەوە هەوڵدان بۆ بەردەوامکردن و تۆمارکردنی ڕووداوەکان، ڕێزلێنان و هەوراز و نشێوی ئەم ژیانە زانایە دڵسۆزەکانی کوردستان شایەنی ئەوەن چەندین کاتژمێر کات بەسەر بەرن و لێکۆڵینەوەی پێویست بکەن بۆ ئەوەی زانایە بەناوبانگ و ناودارەکانمان بێناو نەمێنن و ژیانی زۆر پڕ بێت لە دڵسۆزی و خۆبەخشی و تەقوا و ڕۆحانیەت و خزمەتکردن بۆ دین و جیهانی ئەم خەڵکە بپارێزرێت.
لێی پرسین کە لە ماوەی چەندین ساڵ دوای وانەوتنەوە، لە پێوەندی لەگەڵ خوێندن و حەز و ئارەزووی کتێبە جیاوازەکان، لە چ بوارێکدا هەمیشە حەزت لە سەردانی کتێبخانەی تایبەتی خۆت بوو؟
لە وەڵامدا وتی دوای ساڵانێک لە هەڵگەڕانەوەی کتێبە جیاوازەکان، زۆر حەزم لە لێکدانەوەکان بوو و تەنانەت لە پۆلی زانایانی شاری ورمێشدا وەک مامۆستای لێکدانەوە بەیدەوی خزمەتم بەو ئازیزانە کرد.
لەکۆتاییدا دەکرێ بڵێین مامۆستا عوسمان لەگەڵ هاوڕێ کۆنەکەی، مامۆستا سەعدوڵڵا عوسمانی، ئیمامی جومعەی وەج ورمێ، هەمیشە پێکەوە بوون، لە ئازار و ناخۆشی، ئارامی، ئاشتەوایی، شادی و بەختەوەریی ئەمە نەتەوە، لە هەموو دیمەنەکاندا هاوئاهەنگ و پێکەوە بوون ئەمڕۆ کە بەرواری ١٤/٤/١٤٠٣یە، مامۆستا لە جێگەی نەخۆشیدا دەبینین، دیسانەوە جیهانی مانەوەی زانایانی ئەم وڵاتە هێشتا دیارە لە منداڵییەوە تا نەوەد ساڵ هەوڵدان بۆ بەدەستهێنانی زانست و هەوڵدان بۆ خزمەتکردن بۆ بەرەوپێشبردنی زانست و زانست و هەروەها هەوڵدان بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی گوندەکان و هاوسۆزی لەگەڵ خەڵک، و لە سەرووی هەمووشیانەوە هەوڵدان بۆ بەدەستهێنانی ڕەزامەندی خوداکەمان و ئەنجامدان خوداپەرستی، وەبەرهێنانێکی گەورەیە بۆ مامۆستای خۆشەویستمان، لەوانەش کەسانی وەک مامۆستا عوسمان تابان.
لە بەرواری ١٥/٤/١٤٠٣ مامۆستا عوسمان تابان دوای دوو مانگ ئازاری نەخۆشی کۆچی دوایی کرد خوای گەورە ڕەحمیان پێ بکات و لە خوای گەورە داواکارین بەهەشتی بەرینیان ببەخشێت و هیوادارین ڕێگای ئەم ئەستێرە زانستیانە بەردەوام بێت تێر بە.
ژیاننامەی ماموستا عوسمان تابان، بەشی سیاسی خۆی، ساڵی ١٣٥٨ لەدژی فیوداڵەکانی ناوچەکە، پشتیوانی لە نەتەوەی ئازارچێشتوو دەکات بە ناوی ڕەییەت، ناچار بووە لە گوندی شیبانەوە کۆچ بکات بۆ گوندی ژاراباد لە ناوچەی مەرگەوەر لە ورمێ ، و دەستی کرد بە خزمەتکردنی پیاوانی ئایینی، و لە هەمان ساڵدا لە گوندی دیزج مێرگەوەر، بەشەهید سەروان حاتەم وەک مامۆستایەکی ئایینی و مامۆستای ئایینی پەیوەندی دەکات، پەیوەندی بە پارتی دیموکراتەوە دەکات و لە ساڵی ١٣٦٣ پەیوەندی بە بنەماڵەکەیەوە کردووە لە گوندەکەدا لە شیبان و تا دوا ڕۆژانی وەک کەسایەتییەکی هاوسۆزی حیزبی دێموکرات مایەوە.
Comments
Post a Comment